Kiến trúc Trụ sở chi nhánh Ngân hàng Đông Dương tại Hà Nội qua các tài liệu lưu trữ

Trụ sở chi nhánh Ngân hàng Đông Dương tại Hà Nội những năm 1930

(Nguồn: Trung tâm Lưu trữ kiến trúc thế kỷ XX – Pháp)

Ngân hàng Đông Dương thành lập năm 1885 tại Paris – Pháp với vai trò độc quyền trong việc in tiền tại Đông Dương, cung cấp tài chính cho ngành ngoại thương và hỗ trợ hoạt động kinh doanh ở khắp các lĩnh vực. Chi nhánh của ngân hàng tại Hà Nội được mở từ năm 1887 trong một ngôi nhà trên phố Jules Ferry (Hàng Trống), song vị trí này không tương xứng với vai trò của một cơ quan quyền lực tài chính. Bởi vậy, một trụ sở mới được khởi công xây dựng tại đại lộ Courbet (nay là phố Lý Thái Tổ) trên diện tích 3150m­²và hoàn thành vào năm 1931.

          Ngân hàng được thiết kế bởi kiến trúc Felíx Dumail (1883 – 1955) từ năm 1923 theo phong cách Tân cổ điển để hòa hợp với các tòa nhà xung quanh. Tuy nhiên đến năm 1928, hình thức kiến trúc công trình đã được kiến trúc sư Georges Trouvé (1902 – 1935) thiết kế lại theo phong cách Art Deco với chủ đạo là những đường thẳng và những khối hình học đơn giản, mạch lạc.

Phối cảnh ban đầu của Ngân hàng theo phong cách Tân cổ điển

(Nguồn: Bảo tàng Hà Nội)

Bản vẽ thiết kế mặt tiền Ngân hàng Đông Dương theo phong cách Art Deco,  tỉ lệ 1/100, ngày 1/3/1928

 (Nguồn: Trung tâm Lưu trữ kiến trúc thế kỷ XX – Pháp)

Cấu trúc của tòa nhà gồm 3 tầng nổi và một tầng hầm: tầng hầm xây tường rất dày, là nơi bố trí các kho tiền, kim loại quý và các phòng phục vụ; tầng một và hailà không gian giao dịch thông tầng; tầng ba là các phòng làm việc.

Không gian giao dịch và phòng làm việc bên trong Ngân hàng

(Nguồn: Trung tâm Lưu trữ kiến trúc thế kỷ XX – Pháp)

          Điểm đặc biệt nhất của công trình là những chi tiết kiến trúc được thiết kế phù hợp với điều kiện khí hậu nhiệt đới của Hà Nội như bộ mái đua rất rộng, hệ thống cửa kính được bố trí lùi lại so với mặt tường để tránh nắng. Các mái vòm trong chính sảnh có tác dụng thông gió và lấy ánh sáng tự nhiên, tạo ra một không gian sáng và mát.

Đề tài trang trí ngoài các hình khối, đường nét đơn giản, hiện đại của phong cách Art Deco còn đan xen những họa tiết mang tính Á Đông như vân mây, hổ phù, Hán tự cách điệu.

Ảnh: Nguyễn Hưng

Sau năm 1953, ngân hàng bị giải thể. Năm 1955, bàn giao cho Ngân hàng Quốc gia Việt Nam, nay là trụ sở của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Nguyễn Hưng- Phòng Trưng bày Truyên truyền