Tháng 9 năm 1945 – mùa thu đầu tiên trong độc lập, cả nước rộn rã khí thế kiến thiết và bảo vệ thành quả Cách mạng Tháng Tám. Khi thực dân Pháp âm mưu quay trở lại xâm lược Nam Bộ, lời kêu gọi “Nam tiến” vang lên từ Hà Nội, lan tỏa khắp miền Bắc và miền Trung, thôi thúc những người con đất Việt lên đường.

Từ Thủ đô, những đoàn quân với quân phục còn chưa kịp đồng bộ, súng ống còn thô sơ, nhưng trái tim rực lửa, hừng hực ý chí. Những người lính phần lớn là thanh niên, sinh viên, công nhân, nông dân vừa rời ghế nhà trường, vừa rời ruộng đồng, xưởng thợ. Họ khoác ba lô, mang theo niềm tin và quyết tâm “thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ”. Các chuyến tàu hỏa, xe vận tải chở đoàn quân xuôi vào Nam, tiếng hò reo tiễn đưa vang dậy trên sân ga, bên đường là dòng người vẫy tay, gửi gắm niềm tin yêu. Mỗi bước chân Nam tiến là một nhịp đập hòa cùng khát vọng bảo vệ nền độc lập vừa giành được. Hơn 5 vạn chiến sĩ đã góp mặt trong những đoàn quân ấy, đem sức trẻ và máu xương của mình ngăn bước quân thù. Họ đã để lại những trang sử bất tử trên chiến trường Nam Bộ, từ Sài Gòn – Chợ Lớn đến Nam Trung Bộ, ghi dấu bản hùng ca mở đầu cho cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc.

Đoàn quân Nam tiến tại Ga Hàng Cỏ
Ngày nay, đứng trước những hiện vật lịch sử – từ chiếc ba lô sờn cũ, khẩu súng trường, tấm bản đồ hành quân đến lá thư gửi người thân – chúng ta không chỉ thấy hình ảnh một đoàn quân, mà còn cảm nhận được nhịp đập trái tim của cả một dân tộc trong mùa thu năm ấy. Đoàn quân Nam tiến không chỉ là một sự kiện, mà là biểu tượng bất khuất, nhắc nhở chúng ta về tinh thần đoàn kết Bắc – Trung – Nam, về ý chí bảo vệ độc lập, tự do. Mỗi bước chân hôm nay hướng về tương lai đều tiếp nối tiếng trống xung trận của đoàn quân năm xưa.
Những hình ảnh tư liệu quý, hiện vật gắn liền với đoàn quân Nam tiến tháng 9/1945 – những người con ưu tú của Tổ quốc đã rời Hà Nội và các tỉnh miền Bắc, lên đường vào Nam chiến đấu sẽ được giới thiệu trong chủ đề 5 “ Kháng chiến chống Pháp”, trưng bày thường xuyên của Bảo tàng Hà Nội. Qua từng tấm ảnh, chiếc ba lô, khẩu súng, lá thư hay bản đồ hành quân, người xem cảm nhận được khí thế sục sôi bảo vệ độc lập, tinh thần đoàn kết Bắc – Trung – Nam, và ý chí “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” trong mùa thu lịch sử.
Phòng Trưng bày – Tuyên truyền




