LỄ TRAO BẰNG XẾP HẠNG DI TÍCH VÀ KHAI MẠC TRƯNG BÀY CHUYÊN ĐỀ “NHỮNG KHÁM PHÁ KHẢO CỔ TỪ VƯỜN CHUỐI”

Nhằm công bố những kết quả bước đầu nghiên cứu về di tích khảo cổ Vườn Chuối và giới thiệu những giá trị đặc trưng, những nhận thức mới về lịch sử Thăng Long – Hà Nội thời Nhà nước sớm, chiều 09/11/2025, Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội tổ chức Lễ trao Bằng xếp hạng di tích và Khai mạc trưng bày chuyên đề “Những khám phá khảo cổ từ Vườn Chuối” tại Bảo tàng Hà Nội.

Các đại biểu thực hiện nghi thức khai mạc trưng bày chuyên đề “Những khám phá khảo cổ từ Vườn Chuối”

Tham dự sự kiện có: PGS.TS. Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hoá và Xã hội của Quốc hội; Ông Nguyễn Thanh Bình, Trưởng Ban Văn hoá – Xã hội, HĐND thành phố Hà Nội; Bà Bạch Liên Hương, Thành ủy viên, Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội; Ông Trần Văn Nghĩa, Phó Bí thư Thường trực Đảng uỷ xã Hoài Đức; Bà Đồng Thị Nga, Phó Chủ tịch UBND xã Hoài Đức; PGS.TS. Lâm Thị Mỹ Dung, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN; TS. Hà Văn Cẩn, Viện trưởng Viện Khảo cổ học; cùng đại diện các phòng, ban thuộc Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội, các nhà khoa học, chuyên gia khảo cổ học đã tham gia nghiên cứu, khai quật di tích Vườn Chuối, đông đảo bà con nhân dân thôn Lai Xá và các cơ quan thông tấn báo chí đến dự và đưa tin.

Các đại biểu tham dự buổi lễ

Tại sự kiện, ông Đào Vương Long, Chánh Văn phòng Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội đã công bố Quyết định số 3134/QD-UBND ngày 23/6/2025 của UBND Thành phố Hà Nội về việc xếp hạng di tích lịch sử – văn hoá và danh lam thắng cảnh trên địa bàn Thành phố Hà Nội đối với Di tích khảo cổ di chỉ Vườn Chuối, xã Hoài Đức, Hà Nội.

Ông Đào Vương Long, Chánh Văn phòng Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội công bố Quyết định số 3134/QD-UBND ngày 23/6/2025 của UBND Thành phố Hà Nội

Từ đầu tháng 4/2025 đến nay, Bảo tàng Hà Nội phối hợp với Viện Khảo cổ học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội tiếp tục chỉnh lý, nghiên cứu hệ thống di tích, di vật đã thu thập từ cuộc khai quật phía Tây Vườn Chuối năm 2024.

Nghiên cứu mặt bằng cư trú của cư dân Vườn Chuối cho thấy quá trình mở rộng và phát triển liên tục của một làng Việt cổ qua các thời kỳ lịch sử. Từ hình thái tụ cư ban đầu trên địa hình cao của các gò đất, với hệ thống hào bao quanh gắn với các dòng chảy tự nhiên, không gian cư trú dần mở rộng xuống các khu vực thấp lân cận và xuất hiện loại hình nhà sàn, nhà dài. Những tư liệu này tiếp tục khẳng định sự hiện diện của một xã hội có tổ chức, với sự phân công lao động đạt trình độ tương đối cao.

Bà Bạch Liên Hương, Thành ủy viên, Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội trao bảng xếp hạng di tích cấp Thành phố cho lãnh đạo và nhân dân xã Hoài Đức

Những tư liệu từ cuộc khai quật năm 2024 và đợt chỉnh lý khoa học năm 2025 tiếp tục bổ sung nguồn sử liệu, khẳng định giá trị lịch sử – văn hóa đặc biệt quan trọng của di tích Vườn Chuối trong thời đại Kim khí ở miền Bắc Việt Nam. Địa điểm Vườn Chuối là di chỉ cư trú, mộ táng và là khu công xưởng thủ công phát triển liên tục qua các giai đoạn văn hóa Phùng Nguyên – Đồng Đậu – Gò Mun – Đông Sơn và Hậu Động Sơn. Vườn Chuối là đại diện tiêu biểu cho một ngôi làng mang đậm dấu ấn cư dân nông nghiệp trồng lúa nước, những người đã đến khai phá, chiếm lĩnh và làm chủ vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng từ gần 4.000 năm trước, tạo tiền đề cho sự hình thành Nhà nước sơ khai của người Việt cổ.

Nội dung trưng bày gồm 5 phần: Hành trình khám phá; Hội tụ và kết tinh các nền văn hóa; Bảo vệ, phát huy giá trị di sản di chỉ Vườn Chuối; Các nhà khoa học gắn với Vườn Chuối; Góc trải nghiệm làm nhà khảo cổ học.

Không gian trưng bày về khảo cổ Vườn Chuối tại Bảo tàng Hà Nội, sử dụng công nghệ 3D mapping kết hợp thuyết minh

Trưng bày giới thiệu gần 1.000 tài liệu, hiện vật, tư liệu, hình ảnh và bản đồ họa mô phỏng các loại hình hiện vật, đời sống sinh hoạt của cư dân làng cổ Vườn Chuối, được sưu tầm, khai quật và nghiên cứu trong nhiều năm qua tại di tích Vườn Chuối. Trong nghệ thuật trưng bày, sử dụng công nghệ trình chiếu 3D, 3D mapping; trình chiếu phim ngắn tái hiện về đời sống sinh hoạt cư dân Tiền Đông Sơn và Đông Sơn.

Nhân dịp này, Ban tổ chức ra mắt sách “Khám phá Vườn Chuối (Hà Nội) qua mùa khai quật năm 2024 – 2025” trong đó giới thiệu: Hành trình khám phá di tích; giới thiệu những phát hiện và nhận thức mới từ kết quả khai quật nghiên cứu năm 2024 – 2025, khẳng định Vườn Chuối là nơi hội tụ và kết tinh giá trị văn hoá Việt cổ và sức sống từ di sản khảo cổ Vườn Chuối trong cuộc sống đương đại.

Sự kiện là hoạt động ý nghĩa, thiết thực nằm trong chuỗi chương trình của Festival Thăng Long – Hà Nội năm 2025 với chủ đề “Di sản – Kết nối – Thời đại”, góp phần tôn vinh các giá trị di sản khảo cổ học và tăng cường kết nối giữa quá khứ – hiện tại – tương lai của Thủ đô ngàn năm văn hiến.

Một số hình ảnh các đại biểu và khách mời tham quan trưng bày chuyên đề: