TỌA ĐÀM “HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC BẢO TÀNG – KẾT NỐI CỘNG ĐỒNG”
Sáng 17/5, Bảo tàng Hà Nội đã tổ chức tọa đàm với chủ đề “Hoạt động giáo dục bảo tàng - kết nối cộng đồng” nhân dịp kỷ niệm ngày Quốc tế bảo tàng 18/5/2024.
Năm 2024, Hiệp hội Bảo tàng Quốc tế (ICOM) khuyến khích các bảo tàng trên toàn thế giới xây dựng các hoạt động với chủ đề “Bảo tàng vì giáo dục và nghiên cứu” để nhấn mạnh vai trò then chốt của các thiết chế văn hóa, cung cấp hoạt động trải nghiệm giáo dục toàn diện. Trong đó, bảo tàng có vai trò như là nguồn sử liệu gốc, là trung tâm khuyến khích học tập, thúc đẩy sự tìm tòi, sáng tạo và xây dựng tư duy độc lập của khách tham quan.
Ông Đặng Minh Vệ - Phó Giám đốc Bảo tàng Hà Nội phát biểu khai mạc tọa đàm
Phát biểu khai mạc tọa đàm, ông Đặng Minh Vệ - Phó Giám đốc Bảo tàng Hà Nội cho biết: Bảo tàng Hà Nội luôn chú trọng xây dựng nội dung chương trình giáo dục phù hợp cho các đối tượng khác nhau, đặc biệt là các bạn học sinh, sinh viên khi đến tham quan bảo tàng. Trong năm 2023 và tính đến tháng 4/2024, Bảo tàng Hà Nội đã tổ chức cho khoảng 17.000 khách tham gia các hoạt động giáo dục, trải nghiệm như: Rước trăng chơi phố dịp Trung thu; trình diễn các nghề thủ công truyền thống (làm Tò he, nón chuông, cốm Mễ Trì, làng gốm Bát Tràng); các chương trình biểu diễn nghệ thuật như: múa rối nước Đào Thục, ca trù, hát xẩm…
“Đồng thời, hưởng ứng tinh thần cùng cộng đồng chia sẻ khó khăn đối với người khuyết tật, trong những năm qua, Bảo tàng Hà Nội đã dành nhiều chương trình giáo dục có sự tham gia trực tiếp của những người khuyết tật với vai trò người hướng dẫn giáo dục trải nghiệm hoặc người hưởng thụ các hoạt động giáo dục của bảo tàng. Từ đó giúp đỡ tạo thêm việc làm cho người khuyết tật, giúp họ tự tin hòa nhập một cách bình đẳng với cộng đồng”, ông Đặng Minh Vệ chia sẻ thêm.
Ông Đặng Minh Vệ- Phó Giám đốc Bảo tàng Hà Nội chụp ảnh giao lưu cùng với các diễn giả
Tọa đàm “Hoạt động giáo dục bảo tàng - kết nối cộng đồng” diễn ra với sự tham gia của các diễn giả: PGS.TS. Lê Thanh Hà, Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội; TS. Lư Thị Thanh Lê, Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật, Đại học Quốc gia Hà Nội; Bà Nguyễn Lệ Quyên đại diện Trung tâm Xúc tiến quảng bá di sản văn hóa phi vật thể (VICH); Ông Lê Quang Bình đại diện trung tâm Vì một Hà Nội đáng sống; Ông Lê Việt Cường - Giám đốc Hợp tác xã Vụn Art; Ông Phạm Việt Hoài - Giám đốc Công ty CP Kym Việt; Ông Ninh Quang Trường - Đạo diễn, Nhà sản xuất, MC truyền hình VTV; bà Lê Thị Liên - cán bộ giáo dục Bảo tàng Lịch sử Quốc gia. Trong buổi tọa đàm, các đại biểu đã chia sẻ câu chuyện về ý tưởng, hành trình khi xây dựng chương trình giáo dục cộng đồng; các hoạt động giáo dục đã thực hiện thành công; những mong muốn khi hợp tác với Bảo tàng Hà Nội tổ chức hoạt động cũng như gợi ý cho các hoạt động giáo dục trong tương lai của Bảo tàng.
Các diễn giả chia sẻ tại tọa đàm
Theo ý kiến của nhiều chuyên gia, hiện nay, đối tượng tham quan bảo tàng phần lớn là học sinh, sinh viên các trường theo chương trình giáo dục trải nghiệm, vì thế các bảo tàng cũng nên phối hợp với các đơn vị, nhà trường tổ chức thêm nhiều hoạt động giáo dục, đa dạng hóa nội dung học tập tại bảo tàng.
Chia sẻ tại buổi tọa đàm đạo diễn, nhà sản xuất, MC truyền hình Ninh Quang Trường cho rằng bảo tàng cần hiểu được “cốt lõi” nhu cầu của người đến thưởng thức, từ đó thiết kế những sản phẩm phù hợp, cung cấp lượng thông tin thích hợp và chọn cách kể chuyện sao cho cuốn hút. Ông cho rằng người làm bảo tàng cần phải nghĩ ra những từ khóa để thu hút công chúng đến với mình, phải tìm được “long mạch” - nắm bắt nhu cầu của khách tham quan để xây dựng chương trình hấp dẫn, có tính giáo dục nhưng cũng phải gắn với yếu tố giải trí.
Đạo diễn, nhà sản xuất, MC truyền hình Ninh Quang Trường chia sẻ tại tọa đàm
Giám đốc Trung tâm Xúc tiến quảng bá di sản văn hóa phi vật thể (VICH) Nguyễn Thị Lệ Quyên chia sẻ: Khi có điểm chạm với di sản thì người ta sẽ mở ra nhu cầu kết nối với di sản đó. Trung tâm đạt được nhiều thành công khi triển khai sản phẩm nghệ thuật biểu diễn truyền thống cho đối tượng học sinh và gia đình, khi đưa yếu tố về giáo dục, trải nghiệm vào chương trình. Hơn nữa, Trung tâm thiết kế chương trình biểu diễn không chỉ là phục vụ mục tiêu biểu diễn, mà còn phục vụ mục tiêu truyền tải được kiến thức, hiểu biết, cảm quan, công thức của di sản văn hóa đó đến với công chúng. Trung tâm coi khán giả không chỉ là người nghe thụ động mà là một phần trong sản phẩm. Bởi vậy, để kết nối giáo dục tại bảo tàng tới công chúng cũng cần tìm ra những hướng đi hiệu quả.
Giám đốc Trung tâm Xúc tiến quảng bá di sản văn hóa phi vật thể (VICH)
Nguyễn Thị Lệ Quyên chia sẻ tại tọa đàm
“Bảo tàng và cộng đồng có mối quan hệ tương hỗ sâu sắc. Bảo tàng ra đời để phục vụ cộng đồng, mang lại cho công chúng những giá trị và trải nghiệm quý giá. Tuy nhiên, giá trị đó không chỉ nằm ở những hiện vật trưng bày trong tủ kính, mà còn thể hiện ở trách nhiệm của những người làm bảo tàng và giáo dục. Đó là làm sao để công chúng có thể cảm nhận, hiểu và lưu giữ ấn tượng tốt về di sản. Để đạt được điều này, cần phải nhìn từ góc độ của công chúng, từ đó đa dạng hóa các hoạt động giáo dục và trải nghiệm. Đồng thời, cần kết nối với các đơn vị, tổ chức, và doanh nghiệp có liên quan để đưa vai trò của bảo tàng đến gần hơn với công chúng” bà Lê Thị Liên, cán bộ Giáo dục bảo tàng của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam chia sẻ với tọa đàm.
Trải nghiệm làm móc khóa hình thú nhồi bông
Trải nghiệm chơi cờ Mặt trời
Trải nghiệm ghép tranh từ vụn vải
Trong khuôn khổ sự kiện công chúng sẽ tham gia trải nghiệm miễn phí những hoạt động trải nghiệm tại Bảo tàng Hà Nội như: Chơi cờ Mặt trời và giao lưu với tác giả bộ cờ- đạo diễn Ninh Quang Trường; Ghép tranh từ vụn vải (Trải nghiệm do HTX Vụn Art sáng tạo); Làm móc khóa hình thú nhồi bông (Trải nghiệm do Kym Việt sáng tạo); Trải nghiệm đánh trống đồng ( bản phục chế) trong trưng bày chuyên đề Tiếng Vọng của Bảo tàng Hà Nội. Đây được xem là cách thức hiệu quả để thu hút sự tham gia và gắn kết công chúng với hoạt động giáo dục của bảo tàng cũng như phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.
Phòng Trưng bày - Tuyên truyền
